Tại phiên họp, ông Nguyễn Tấn Đức, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Tây Ninh đã chia sẻ kinh nghiệm “Mang dịch vụ công trực tuyến đến gần người dân hơn thông qua ứng dụng di động và mạng xã hội Việt Nam”.
Phiên bản ứng dụng Tây Ninh Smart chạy trực tiếp trên nền tảng mini app của Zalo (gọi tắt là mini app Tây Ninh Smart) hiện cung cấp các tiện ích như nộp hồ sơ trực tuyến, phản ánh hiện trường, hỏi đáp trực tuyến, đăng ký cửa hàng 4.0, thanh toán học phí trực tuyến, xem truyền hình, radio trực tuyến, cập nhật các tin tức tuyên truyền từ chính quyền địa phương…
Ưu điểm của mini app này là cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công trực tuyến không phải lo nhiều đến chi phí kỹ thuật, đến việc duy trì, vận hành app. Đối với người dân, không cần phải tải app về cài đặt, đăng ký tài khoản ứng dụng như thông thường. Thay vào đó, chỉ cần quét mã QR hoặc tìm kiếm tên ứng dụng trên Zalo là có thể bắt đầu sử dụng các tiện ích được cung cấp.
Cổng TTĐT Bộ TT&TT trân trọng giới thiệu bài trình bày của Giám đốc Sở TT&TT Tây Ninh Nguyễn Tấn Đức.
1. Vấn đề đặt ra
Thực hiện Chương trình chuyển đổi số Quốc gia, Nghị quyết số 02-NQ/TU của Tỉnh ủy Tây Ninh về Chuyển đổi số tỉnh Tây Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Từ thực tiễn triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, xây dựng chính quyền điện tử ở địa phương và trong cả nước thời gian qua là các ngành, các cấp đều xây dựng app ứng dụng trên di động riêng phục vụ cho lĩnh vực của đơn vị, địa phương mình dẫn tới có quá nhiều ứng dụng được triển khai, các ứng dụng thiếu tính liên thông, đồng bộ và người dân, cán bộ công chức có quá nhiều tài khoản, ứng dụng để sử dụng, Sở Thông tin và Truyền thông Tây Ninh đã tham mưu lãnh đạo tỉnh xây dựng app Tây Ninh Smart, là ứng dụng duy nhất dùng chung cho toàn bộ hệ thống chính trị của tỉnh và người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. App Tây Ninh Smart (sau đây gọi là app) cung cấp nhiều tiện ích cho người dân, doanh nghiệp, cán bộ công chức viên chức và người lao động. Đến nay, số người dùng đã đăng ký tài khoản trên Android và iOS là khoảng 138.000 người, trong đó có hơn 30.000 người dùng thường xuyên hàng tháng.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai sử dụng app, Sở đã nhận ra các vấn đề mà người dân hay gặp phải khi sử dụng lần đầu app, như: Quá trình tải về và cài đặt ứng dụng từ các kho ứng dụng, đăng ký tài khoản người dùng chưa thực sự thuận tiện, nhất là là với người lớn tuổi, làm hạn chế số người tiếp cận, thông tin từ chính quyền chuyển đến người dân và doanh nghiệp chưa được như mong đợi. Dung lượng app ngày càng lớn khi tăng số lượng tiện ích số đã khiến cho việc sử dụng và trải nghiệm không được thuận tiện. App thường xuyên cập nhật phiên bản mới nên chạy chậm. Các thiết bị điện thoại thông minh giá rẻ nhanh chóng đầy bộ nhớ, không thể cài đặt được thêm app hoặc bị treo khi chạy app.
Trên cơ sở chỉ đạo, định hướng của Bộ TTTT về việc phát triển các ứng dụng và dịch vụ số phải đảm bảo ứng dụng công nghệ số để cá nhân hóa giao diện, nâng cao trải nghiệm người dùng dịch vụ công; tiếp thu ý kiến người dân và doanh nghiệp khi xây dựng, sử dụng các dịch vụ công trực tuyến;… với mong muốn không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số ở địa phương, Sở nhận thấy, cần phải nghiên cứu, khắc phục những hạn chế của app Tây Ninh Smart, đơn giản hơn nữa quá trình cài đặt, đăng ký sử dụng app, tập trung vào người dùng yếu thế trên địa bàn tỉnh.
2. Quá trình nghiên cứu, lựa chọn công nghệ
App Tây Ninh Smart được phát triển để cung cấp thông tin và dịch vụ số cho cán bộ công chức và người dân và doanh nghiệp. Ứng dụng này được thiết kế chạy trên các nền tảng Android và iOS.
Tuy nhiên có hai vấn đề lớn là:
Thứ nhất, người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn và mất nhiều thời gian trong quá trình tải về à cài đặt ứng dụng à Đăng ký tài khoản à Đăng nhập...
Thứ hai, dung lượng của ứng dụng ngày càng lớn, khiến cho các thiết bị điện thoại thông minh có dung lượng thấp không đủ bộ nhớ để cài đặt.
Để giải quyết hai vấn đề lớn trên, Sở Thông tin và Truyền thông đã tập trung nghiên cứu, tìm giải pháp khắc phục và nhận thấy rằng, rất nhiều người dân đã cài đặt và sử dụng thành thạo ứng dụng Zalo, trong đó bao gồm cả những người lớn tuổi. Nền tảng Zalo hiện nay đang dần trở thành một trong những ứng dụng thiết yếu trên điện thoại thông minh với hơn 65 triệu người dùng. Bên cạnh đó, ứng dụng nhỏ (mini app) trên nền tảng Zalo có nhiều ưu điểm nổi bật hơn ứng dụng di động thông thường. Một số so sánh như dưới đây:
Nhận thấy được tiềm năng phát triển app trên nền tảng Zalo có thể giải quyết những khó khăn trong quá trình sử dụng của phiên bản hiện tại, đội ngũ phát triển phần mềm của Sở đã nghiên cứu phát triển phiên bản ứng dụng Tây Ninh Smart chạy trực tiếp trên nền tảng mini app của Zalo (gọi tắt là mini app).
Trong quá trình phát triển phiên bản thử nghiệm mini appTây Ninh Smart, đội ngũ phát triển phần mềm đã gặp các khó khăn, như: Việc kết nối, liên thông dữ liệu từ các hệ thống đang sử dụng với mini app như Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính, hệ thống xử lý phản ánh hiện trường, hỏi đáp trực tuyến…, vấn đề tối ưu hoá giao diện để đảm bảo vừa thân thiện vừa đơn giản, dễ sử dụng với người dùng và một số khó khăn khác trong quá trình tích hợp các giao diện lập trình (API) mà mini app framework cung cấp.
Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm hỗ trợ nhanh chóng, nhiệt tình của Bộ phận quản lý mini app của Zalo, đội ngũ phát triển phần mềm đã nhanh chóng hoàn thiện mini appTây Ninh Smart trong khoảng thời gian 01 tháng.
Phiên bản mini appTây Ninh Smart cung cấp các tiện ích, như: Nộp hồ sơ trực tuyến, phản ánh hiện trường, hỏi đáp trực tuyến, đăng ký cửa hàng 4.0, thanh toán học phí trực tuyến, xem truyền hình, radio trực tuyến, cập nhật các tin tức tuyên truyền từ chính quyền địa phương… và nhiều tiện ích sẽ phát triển khi số lượng người dân quan tâm và sử dụng nhiều.
Đặc biệt, để bắt đầu sử dụng mini app, người dân, doanh nghiệp không cần phải tải về cài đặt, đăng ký tài khoản ứng dụng như thông thường. Thay vào đó, người dùng chỉ cần quét mã QR hoặc tìm kiếm tên ứng dụng trên Zalo là có thể bắt đầu sử dụng các tiện ích được cung cấp. Ngoài ra, dung lượng lưu trữ của miniappchỉ khoảng 0.6 MB (tối đa là 10MB), nhỏ hơn khoảng 10 lần so với ứng dụng thông thường. Thời gian trung bình duyệt bản cập nhật mini app khoảng vài giờ, trong khi thời gian duyệt bản cập nhật trên Android từ 1,5 - 2 ngày, trên IOS từ 1,5 - 3 ngày.
Cơ chế xác thực thông tin khi sử dụng các tiện ích số cần xác thực mức cao: Mini appTây Ninh Smart sử dụng cơ chế xác thực 2 cấp độ.
Ở cấp độ 1, ứng dụng thực hiện định danh người dùng qua các thông tin cơ bản của Zalo như tên, số điện thoại. Các tài khoản ở cấp độ 1 có thể sử dụng hầu hết các tiện ích trên ứng dụng, trừ các tiện ích thuộc nhóm Dịch vụ công.
Để sử dụng các tiện ích thuộc nhóm Dịch vụ công như nộp hồ sơ trực tuyến, nhận kết quả điện tử, biên lai điện tử người dùng cần thực hiện nâng cấp cấp độ định danh lên mức 2 thông qua nền tảng xác thực tập trung của tỉnh (Tây Ninh ID).
Với việc triển khai mini app, tỉnh Tây Ninh đã đưa tiện ích công nghệ đến gần hơn với người dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Đồng thời giúp đơn giản hoá các bước tiếp cận và sử dụng ứng dụng cho người dân, đảm bảo người dân ở mọi lứa tuổi, mọi ngành nghề đều có thể sử dụng được dễ dàng.
3. Kết quả triển khai
Qua khoảng 3 tháng triển khai ứng dụng mini app, số lượng người sử dụng đạt hơn 108.316 người, trong đó số lượng người sử dụng trên 45 tuổi là 28.099 người, đạt tỷ lệ 26%. Số lượt truy cập sử dụng trung bình hàng tháng đạt hơn 40.000 lượt. Tỷ lệ người dân nộp hồ sơ trực tuyến qua ứng dụng mini app cũng tăng hơn nhiều so với trước đây (hơn 20% hồ sơ nộp trực tuyến).
Bảng so sánh kết quả trước và sau khi triển khai mini app:
Một vài số liệu thống kê tình hình về sử dụng mini app Tây Ninh Smart:
4. Kinh phí và công tác phối hợp
Thực hiện chương trình ký kết hợp tác giữa Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Tây Ninh với Công ty cổ phần VNG, Bộ phận quản lý mini app của Zalo đã tích cực hỗ trợ Sở trong quá trình phát triển mini app.
Nền tảng phát triển ứng dụng mini app được Zalo cung cấp hoàn toàn miễn phí cho các đối tác để xây dựng ứng dụng theo từng nhu cầu cụ thể.
Bảng so sánh chi phí xây dựng ứng dụng mini app và ứng dụng thông thường:
* Chi phí phát triển các phân hệ chức năng (module) được tính mức trung bình, giá trị cụ thể còn phụ thuộc độ phức tạp của từng yêu cầu chức năng cụ thể.
Nhìn chung, chi phí để xây dựng mini app trên Zalo ít hơn đáng kể so với ứng dụng thông thường do sử dụng cùng ngôn ngữ phát triển với các ứng dụng Web (Reacts) nên các lập trình viên không cần phải học thêm các ngôn ngữ mới để phát triển ứng dụng, như Kotlin, Swift, Flutter… Ngoài ra, yêu cầu chung khi phát triển mini app trên Zalo hướng đến sự đơn giản nhất, dễ dùng nhất cho người dân và doanh nghiệp nên thời gian thiết kế giao diện, các luồng (flow) thao tác của người dùng được rút ngắn đáng kể.
5. Bài học rút ra
Tập trung vào nhu cầu của người dùng: Việc thành công của một ứng dụng phụ thuộc rất nhiều vào việc có thể đáp ứng nhu cầu của người sử dụng.
Tỉnh Tây Ninh đã tập trung vào các nhu cầu thực tế của người dân để xây dựng các ứng dụng, tiện ích số cho người dân, nhất là trong giai đoạn phòng chống dịch Covid-19 và nay là mini app Tây Ninh Smart.
Phát triển ứng dụng trên nền tảng phổ biến: Đối với các tiện ích số không đòi hỏi yêu cầu cao về xác thực người dùng, thì nên theo hướng tiện lợi, dễ sử dụng, dễ tiếp cận.
Phát triển phiên bản mini app Tây Ninh Smart là sự lựa chọn phù hợp hiện nay, vì đa số người dân và doanh nghiệp đang sử dụng zalo nên không mất nhiều thời gian hỗ trợ, hướng dẫn sử dụng và không cần phải cài đặt hay tải về bất kỳ ứng dụng nào. Tính năng này cũng giúp cho người dân lớn tuổi có thể dễ dàng truy cập và sử dụng ứng dụng một cách thuận tiện.
6. Định hướng phát triển, mở rộng thêm tiện ích số trên mini app
Với mini app trên nền tảng Zalo, yêu cầu người dùng với mức tối thiểu và đơn giản tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận thông tin của chính quyền, minh bạch thông tin đối với người dân và doanh nghiệp, giúp cho chính quyền tỉnh Tây Ninh ngày càng phục vụ người dân được tốt hơn.
Với công nghệ, giải pháp và cùng với sự hỗ trợ từ phía Zalo, thời gian tới, Sở Thông tin và Truyền thông sẽ nghiên cứu, đưa các nền tảng ứng dụng khác có thể được cung cấp lên Tây Ninh Smart thông qua mini app trên nền tảng Zalo để cung cấp cho người dân và doanh nghiệp một cách thuận lợi nhất mà không phải cài đặt thêm nhiều phần mềm, ứng dụng mà người dân không quen hoặc không muốn cài đặt. Tiếp cận dễ dàng hơn trong việc sử dụng ứng dụng.
Một số tiện ích số có thể tích hợp bổ sung trong thời gian tới như xem Camera giao thông, tra cứu vi phạm giao thông, tra cứu thời gian hết hạn của các loại giấy phép như GPLX, …, tra cứu bảo hiểm y tế, đăng ký lịch khám bệnh, thanh toán trực tuyến, tham gia các sàn thương mại điện tử, lưu trữ thông tin thành kho dữ liệu cá nhân trên đám mây của chính quyền Tây Ninh ...